Choroby cywilizacyjne

Choroby cywilizacyjne (zwane także chorobami XXI wieku) - globalnie szerzące się, powszechnie znane choroby, spowodowane rozwojem cywilizacji. Częstotliwość ich występowania zależy od stopnia rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa. Nie ma dokładnego podziału i nie można jednoznacznie powiedzieć czy dana choroba jest chorobą cywilizacyjną.
Choroby cywilizacyjne
• cukrzyca
• nadciśnienie tętnicze
• choroba wieńcowa
• Otyłość
• Anoreksja

• Bulimia
• Nikotynizm
• Alkoholizm
• Miażdżyca
• zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), choroby weneryczne
• alergie
• zaburzenia psychiczne

OTYŁOŚĆ

Problem otyłości występuje już nie tylko w krajach rozwiniętych, ale również coraz częściej pojawia się w miejscach, gdzie problemem był dotychczas głód. Potwierdzeniem tego jest fakt, iż w niektórych państwach afrykańskich liczba ludzi mających problemy z nadwagą sięga już 20% (RPA). Ponadto, choroby będące najczęściej wynikiem otyłości tj.: nowotwory, cukrzyca, choroby serca i nadciśnienie są najczęstszą przyczyną zgonów nie tylko w krajach bogatych, ale także w tych biedniejszych.

Jeszcze bardziej niekorzystne statystyki dotyczą państw uprzemysłowionych (USA, Finlandia, Wielka Brytania, Grecja), w których prawie co trzeci obywatel ma nadmierną masę ciała. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje otyłość za globalną chorobę XXI wieku. Świat opanowany przez fast-foody, wszelkiego rodzaju udogodnienia życiowe, a z drugiej strony brak aktywności fizycznej i czasu na przyrządzenie i spożycie tradycyjnych zdrowych posiłków jest główną przyczyną pogłębiania się problemu. We Francji - liczba ludności z otyłością zwiększyła się dwukrotnie w ciągu ostatnich sześciu lat!

Roczne koszty związane z dodatkowymi wydatkami medycznymi oraz obniżeniem dochodów spowodowanym otyłością szacuje się w USA na 68 mld $.

Ponad 80% osób z otyłością "brzuszną" po 50 roku życia ma nadciśnienie tętnicze

Z czym związana jest otyłość u dzieci?

Do czynników, które powodują otyłość u dzieci należą:

• spożywanie produktów z dużą zawartością tłuszczu i cukrów,

• brak dostatecznej aktywności fizycznej (jest gorzej niż to było w przeszłości),

• przewaga siedzącego trybu życia (około 2,5 godzin dziennie przed TV i komputerem), który wyparł aktywny rodzaj spędzania czasu,

• otyli rodzice mają wpływ na żywieniowe zachowania swoich dzieci ale nie zabiegają o ich zmianę u swoich pociech, bo sami mają nadwagę, którą w większości przypadków akceptują,

• przyczyny genetyczne rzadko bywają powodem dziecięcej otyłości i dlatego w przypadku rodzinnych tendencji do tycia rodzice jeszcze bardziej powinni być świadomi potrzeb zdrowego sposobu odżywiania swoich dzieci.

Najgrubszy człowiek świata

Ma 43 lata i mieszka Meksyku. Nazywa się Manuel Uribe i jest najgrubszym człowiekiem świata.

Manuel Uribe

Jego maksymalna waga wynosiła 560 kilogramów, czyli ponad PÓŁ TONY. To cud, że z taką wagą udało mu się przeżyć.  W 2006 roku uznano go za najcięższego mężczyznę na świecie. Po dwóch latach od tego momentu zrzucił 180 kilogramów, czyli ¼ swojej wagi. Przed tą spektakularną utratą wagi Manuel 5 lat chorował na ciężką depresję – był uwięziony we własnym łóżku, operacja mająca zmniejszyć obrzęki limfatyczne na nogach okazała się nieskuteczna, miał myśli samobójcze, chciał zakończyć życie, które i tak ograniczało się do wegetacji w łóżku. Nad chorobliwe otyłym mężczyzną przez cały czas czuwała matka, która utrzymywała syna przy życiu – przygotowywała i podawała posiłki, myła, pielęgnowała, wspierała psychicznie.

Manuel zaczął tyć w wieku 15 lat. Jadł więcej niż jego rówieśnicy. Gdy poszedł do pracy, zaczął odżywiać się niezdrowo, kalorycznie i nieregularnie. W tamtym czasie w Meksyku masowo powstawały fast foody, a Manuel chętnie z nich korzystał, jak mówił „zażerał się nimi”!  Zaczął niepokojąco szybko przybierać na wadze. Nie traktował swojego ciała tak jak powinien, wrzucał w nie wszystko, co nawinęło mu się pod rękę.

Anoreksja

Światowa Organizacja Zdrowia bije na alarm: u progu XXI wieku zaburzenia odżywiania w krajach rozwiniętych przybierają rozmiary epidemii. Jedni umierają z przejedzenia, inni dobrowolnie skazują się na śmierć głodową.

Na anoreksje chorują zazwyczaj młode ambitne dziewczyny, marzące o karierze modelki. Współczesna kultura i kanony mody nakładają na kandydatki do modowego świata rygorystyczne warunki wskutek czego dziewczyny zaczynają obsesyjnie liczyć kalorię. We wszystkich magazynach modowych możemy zobaczyć wychudzone modelki, które swoją szczupłość zawdzięczają obróbce zdjęć.  Młode osoby są również narażone na brak akceptacji ze strony rówieśników i silną potrzebę bycia atrakcyjną.

Strony pro ana.

Obecnie dużą popularnością wśród młodych dziewczyn cieszą się strony ,,pro ana” na których można znaleźć motywację potrzebną podczas odchudzania. Bywalczynie stron pro ana postrzegają obsesyjne odchudzanie jako dążenie do perfekcji. Rebecka Peebles z Uniwersytetu Stanforda opublikowała badania, według których fakt znajdowania w sieci wspólnoty gloryfikującej anoreksję i wspierającej się nawzajem jest czynnikiem pogłębiającym chorobę."Thinspiracje" (ang.thinspirations, od thin = chudy/a i inspiration = inspiracja) to zdjęcia wychudzonych kobiet, które mają stanowić wzór do naśladowania, ideał stojący na końcu drogi przez diety i głodówki. Najczęściej na liście "thinspiracji" pojawiają się celebrytki takie jak KateMoss, CalistaFlockhart, Mary-Kate i Ashley Olsen, Nicole Richie. Najsłynniejszą z nich jest Twiggy – modelka, od której 40 lat temu zaczął się trend na kobiety w rozmiarze XXS (rozmiar zero). Motywacją mogą być również teksty, piosenki, cytaty albo zdjęcia otyłych osób.

Ciekawostka 

Isabel chorowała na anoreksję od 13. roku życia. W dniu, kiedy robione były słynne zdjęcia do kampanii społecznej przeciwko chorobie przy wzroście 165 centrymetrów ważyła jedynie 27 kilogramów! W szczerej rozmowie z dziennikarką CBS News Isabel wyjawiła wtedy szokujące fakty na temat swojej choroby:

„Jestem anorektyczką od trzynastego roku życia. Powiedziałam sobie, że jeśli moje lata cierpienia mogą komuś pomóc, to nie pójdą na marne. Mam nadzieję, że wiadomość dotrze do ludzi. Krytykowano tę kampanię bo zdjęcia są szokujące, ale ja chciałam zaszokować. To ostrzeżenie przed bardzo poważną chorobą. Pokazując swoją kość ogonową jako otwartą ranę, pokazuję siebię. Nie jestem piękna, moje włosy są w tragicznym stanie i już nigdy ich nie zapuszczę. Przez chorobę straciłam kilka zębów, moja skóra stała się sucha, moje piersi opadły. Nikt nie chce wyglądać na szkielet”

Bulimia

Jest to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne.

Przyczyny:

–  niestabilność emocjonalną (labilność nastroju, impulsywność, skłonność do depresji);

–  niską samoocenę;

–  trudności w akceptowaniu siebie, szczególnie własnego wyglądu;

–  brak samokontroli;

–  wysokie ambicje połączone z brakiem poczucia sukcesu.

Tak jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania, w przypadku bulimii nie jest do końca jasne co powoduje chorobę. Uważa się, że bulimia zwykle zaczyna się od niezadowolenia z własnego wyglądu, oraz obawami co do własnych wymiarów i wagi. Konsekwencją tego jest próba odchudzania się, zazwyczaj nieudana i prowadząca do napadów obżarstwa. Obawa przed przytyciem zwiększa się, pojawia się także poczucie winy, które jest chwilowo łagodzone kolejnym napadem. I tak koło się zamyka.

Pro mia

Nawiązaniem do pro-ana jest pro-mia (pro-bulimia – "za bulimią") – ideologia promująca formę bulimii jako świadomy sposób efektywnego odchudzania. W pro-mia w przeciwieństwie do pro-ana nie krytykuje się samego jedzenia, pod warunkiem, że zawsze jest ono zakończone wywołaniem wymiotów, które mają pozwolić na zachowanie i uzyskanie niskiej wagi bez potrzeby przezwyciężania "napadów głodu".

Uzależnienie od środków psychoaktywnych 

Uzależnienie od środków psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków, leków) to choroba wielopłaszczyznowa, trudno uleczalna, często prowadząca do śmierci. W uzależnienia popadają ludzie, którzy mają trudności z przełamaniem własnej bezsilności wobec nałogu. Aby rozwiązać ten problem, sięgają po używkę i w ten sposób sami napędzają własną chorobę.

57 proc. młodych Europejczyków przyznaje, że bez większych problemów byłoby w stanie kupić marihuanę w ciągu 24 godzin – wynika z badań.

Raport Eurobarometru przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej wśród młodych Europejczyków w wieku od 15 do 24 lat, dotyczącej ich zachowań i postaw wobec narkotyków, w tym także „legalnych dopalaczy” - nowych substancji, sprzedawanych w formie proszków, ziół lub pigułek, imitujących działanie nielegalnych narkotyków. Ankieterzy pytali o używanie narkotyków, ich dostępność, skuteczność strategii antynarkotykowych i działania, które należałoby podjąć, by rozwiązać związane z nielegalnymi substancjami problemy społeczne.

Najważniejsze wnioski z ankiety są następujące:

- zdaniem młodych ludzi najłatwiej dostępnym z nielegalnych narkotyków jest marihuana. 57 proc. respondentów stwierdziło, że zdobycie jej w ciągu 24 godzin byłoby „łatwe” lub „dość łatwe”.

- dostępność heroiny, kokainy, ecstasy i marihuany w poszczególnych krajach jest zróżnicowana. Najwięcej respondentów, twierdzących, że uzyskanie tych narkotyków w ciągu 25 godzin jest „bardzo łatwe” lub „dość łatwe” pochodziło za każdym razem z Hiszpanii, Włoch i Danii.

- co czwarty ankietowany przyznał, że palił marihuanę. 6 proc. przyznało, że robiło to w ciągu ostatnich 30 dni, 8 proc. - w ciągu ostatniego roku.

- opinie na temat tego, czy używanie marihuany powinno być w dalszym ciągu zakazane, różniły się w zależności od kraju. Najwięcej zwolenników tego pomysłu jest w Rumunii (87 proc.), najmniej w Holandii (33 proc.) i Czechach (39 proc.).

Alkoholizm

Palenie papierosów

Dlaczego ludzie palą papierosy? Motywów może być bardzo wiele. Sztandarową przyczyną palenia papierosów jest wszechobecny stres, który chce się zredukować, wypalając kolejne i następne paczki papierosów. Napięcie psychiczne nie stanowi jednak jedynej pobudki, popychającej w stronę nikotynizmu. Przyczyny palenia tytoniu można podzielić na te o charakterze psychosocjologicznym, jak i farmakologicznym. Papieros ułatwia nawiązywanie kontaktów społecznych, jest swego rodzaju „towarzyską rozrywką”, uspokaja albo stymuluje układ nerwowy, wycisza, pozwala bardziej skoncentrować się na pracy itd.

AIDS

Końcowe stadium zakażenia HIV charakteryzujące się bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a więc wyniszczeniem układu immunologicznego (odpornościowego), co skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe (niektóre formy nowotworów, grzybic, nietypowe zapalenia płuc) mogące zakończyć się śmiercią pacjenta

W biednych krajach, szczególnie afrykańskich, które charakteryzuje inna mentalność,mieszkańcy nie zdają sobie sprawy z zagrożenia. Dane natomiast są przerażające. Według raportu UNAIDS (raportu Sojuszy Agend narodów Zjednoczonych ds.HIV i AIDS) szacuje się, że do końca 2003 roku żyło na świecie 37,8 mln. osób zarażonych HIV, w tym 17 mln. kobiet i 2,1 mln. dzieci poniżej 15 roku życia. W 2003 roku 8 tys. osób dziennie umierało na AIDS. Nadal najbardziej zagrożone obszary świata to Afryka: mieszka tam 25 mln. zarażonych wirusem HIV.

Są kraje, w których 70% łóżek szpitalnych zajmowanych jest przez chorych na AIDS. Rodzące się dzieci już są zarażone, a ich matki umierają. W niektórych regionach Afryki co czwarta ciężarna kobieta jest nosicielką wirusa HIV.

Zakażenie i jego sposoby

Do zakażenia HIV dochodzi w wyniku kontaktu człowieka z każdym płynem ustrojowym - takim np. jak krew, nasienie czy wydzielina pochwowa - w którym znajdują się zainfekowane wirusem komórki lub jest obecne zakażone wirusami osocze. Szczególnie niebezpieczny jest kontakt z krwią, bowiem w niej jest największe stężenie czynnika zakaźnego.

Podstawą terapii w AIDS jest leczenie antywirusowe, skierowane przeciwko wirusowi HIV. Na razie całkowita eradykacja wirusa i pełne wyleczenie AIDS nie jest możliwe. Najważniejsza w walce z AIDS jest profilaktyka

Najczęściej zakażenie zdarza się podczas: 

-Stosunków płciowych.

-Wspólnego używania igieł i strzykawek do narkotyków lub wstrzyknięcia narkotyku zabrudzonego krwią. 

- Skaleczenia przedmiotami, na których może znajdować się świeża krew ( jak żyletki i maszynki do golenia, przybory do tatuażu lub przekłuwania uszu, szczoteczki do zębów, niewyjałowiony sprzęt medyczny, części samochodu rozbitego w wypadku. 

- Transfuzji krwi ( ryzyko jest minimalne, ponieważ od 1987 roku bada się krew od dawców). 

-Można urodzić się z zakażeniem, ponieważ zakażona matka może przekazać wirusy swojemu dziecku w czasie ciąży lub porodu (ryzyko dla dziecka zmniejsza się, jeżeli kobieta żyjąca z HIV podda się odpowiedniemu leczeniu w czasie ciąży).

1 grudnia to Światowy Dzień Walki z AIDS. Jest to okazja, aby dowiedzieć się czegoś o chorobie, z powodu której umiera 3,8 tys. ludzi dziennie. Można wziąć udział w licznych imprezach i nosić czerwoną wstążkę, ale można też zdobyć wiele informacji, odwiedzając strony internetowe, a solidarność z chorymi na AIDS wyrazić na serwisach społecznościowych.

Zaburzenia psychiczne 

Czasy współczesne niosą ze sobą dużo zagrożeń – także zdrowotnych. Coraz częściej słyszy się o stresie, depresjach, nerwicach i innych zaburzeniach psychicznych. Ludzie nie potrafią sobie poradzić z tempem życia, jaki im towarzyszy. Bieg za karierą, lepszą przyszłością, a często po prostu za pieniędzmi na życie – choćby na minimalnym poziomie.

Ponad 50 milionów ludzi na całym świecie cierpi z powodu poważnych chorób psychicznych. Dolegliwości emocjonalne nie wybierają swoich ofiar, zdarzają się we wszystkich kulturach i na wszystkich kontynentach.

Szacuje się, że tylko w samej Europie ponad 27% dorosłych ludzi doświadcza przynajmniej jednego rodzaju choroby psychicznej w ciągu roku. Depresja i schizofrenia należą do najbardziej rozpowszechnionych wśród nich. Według prognoz do 2020 roku depresja stanie się też najczęstszą przyczyną chorób zachodniego społeczeństwa. „Schorzenia o podłożu psychicznym są powszechne we wszystkich krajach i przyczyniają się do cierpienia wielu osób. Ludzie nimi objęci spotykają się ze społeczną izolację, obniżoną jakością życia, a dodatkowo są narażeni na podwyższoną śmiertelność".